Certyfikat IATF 16949 dla branży motoryzacyjnej

Produkcja samochodów

Branża motoryzacyjna to w pewnym sensie branża luksusowa, która choć dziś ma znaczący udział w handlu i jest właściwie niezbędnym ogniwem współczesnego rynku, w praktyce od zawsze była kojarzona z dobrobytem, zaufaniem i wysoką jakością. Zarówno samochody cywilne, jak i te stosowane w przemyśle muszą wykazywać się odpowiednim poziomem bezpieczeństwa, a ich masowa produkcja nie powinna wpływać degeneracyjnie na środowisko.

Niestety, rzeczywistość nie zawsze wygląda w branży tak wyjątkowo, dlatego też dla producentów chcących pokazać swoje ponadprzeciętne zaangażowanie w ochronę środowiska, uzyskiwanie wysokiej jakości produktów i zrównoważony rozwój stworzono normę IATF 16949 zastępującą obowiązującą wcześniej TS 16949. Jakie są jej podstawowe założenia i dlaczego warto wprowadzić oparty o nią system zarządzania jakością?

IATF 16949 – nowe zasady dla zarządzania jakością w motoryzacji

Wprowadzona w roku 2009 i zaktualizowana następnie w 2016 norma IATF 16949 to zbiór najlepszych praktyk i złotych zasad zarządzania jakością w branży motoryzacyjnej. Opracowana w oparciu  o założenia normy jakościowej ISO 9001 i wzbogacona o wymagania specyficzne dla branży motoryzacyjnej norma pozwala na zoptymalizowanie procesów produkcyjnych i usprawnienie działań organizacji.

Skonstruowany w oparciu o nią system zarządzania jakością odpowiada najwyższym wymaganiom stawianym rynkowi przez konsumentów i pozwala na wybicie się ponad konkurencję poprzez możliwość zagwarantowania klientom wyłącznie najlepszej jakości produktów.

Wymagania i kluczowe aspekty normy IATF 16949

Standard IATF 16949 został opracowany we współpracy z najlepszymi przedstawicielami branży motoryzacyjnej, którzy starając się od lat o najwyższą jakość swojej produkcji chcieli uzyskać sposób na jej formalne potwierdzenie. Norma opiera  się o wymagania znane z ISO 9001 oraz liczne krajowe normy dotyczące jakości w branży, jednocześnie poszerzając je o aspekty specyficzne dla branży motoryzacyjnej i pozwalające faktycznie potwierdzić dążenie do najwyższej jakości działań.

Standard ma zastosowanie w obrębie całego łańcucha produkcji w branży motoryzacyjnej, a jego zasady mogą być wprowadzone do systemów zarządzania jakością zarówno w fabrykach samochodów jak i u producentów ich poszczególnych części.

Poprzednik omawianej normy, a więc TS 16949 działał do 2009 roku na podobnych zasadach jak nowa norma IATF 16949, choć twórcy tej drugiej dostrzegali w niej wiele braków i niedociągnięć które należało poprawić dla dobra całej branży. Międzynarodowe Stowarzyszenie Przemysłu Motoryzacyjnego zauważyło między innymi, że branża motoryzacyjna wymaga nieco innego, bardziej doprecyzowanego podejścia do kwestii jakości, w tym przede wszystkim skupienia się na całym łańcuchu produkcyjnym a nie jedynie pojedynczych etapach produkcji.

Norma IATF 16949 rozbudowała też zagadnienia zawarte uprzednio w TS 16949 o kwestie związane z kontrolowaniem systemów gwarancyjnych, śledzeniem wyrobów na każdym etapie łańcucha dostaw i uzyskiwaniem ich pełnej identyfikowalności oraz kwestie środowiskowe, które w podstawowej wersji ogólnej normy jakościowej ISO 9001 zostały pominięte.[1]

TS16949 a IATF 16949 – jakie zmiany wprowadza nowa norma?

Wszystkie normy opracowywane przez lub w porozumieniu z Międzynarodową Organizacją Normalizacyjną ISO kładą szczególny nacisk na zarządzanie ryzykiem i zagrożeniami oraz podejmowanie działań eliminujących ryzyko i prowadzących do tworzenia strategii działania na wypadek sytuacji kryzysowej. IATF 16949 podąża tu jak najbardziej za schematem, opierając się w głównej mierze na strukturach normy ISO 9001 i poszerzając ją o wymagania specyficzne dla branży motoryzacyjnej.

Wśród najważniejszych wymogów nowej normy pojawiła się między innymi konieczność uwzględniania wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń dla organizacji, jakości produkcji oraz dla jakości powstałych produktów końcowych trafiających finalnie do najbardziej wymagających konsumentów. Norma nie powołuje się jednocześnie na zasady typowe dla innych norm ISO, a na doskonale znaną w branży motoryzacyjnej analizę ryzyka FMEA (Failure Mode and Effect Analysis). To właśnie FMEA była pierwszą tak ustrukturyzowaną metodologią analizy zagrożeń i ryzyka zarówno na etapie projektów jak i produkcji i ze względu na swoje podejście jest znacznie skuteczniejsza w kontekście branży motoryzacyjnej niż stosowany w ISO schemat Deminga.

Analizę FMEA nazywa się często analizą potencjalnych porażek i ich efektów, a jej założenia wykorzystuje się nawet w zakładach produkcji sprzętów medycznych, które podobnie jak motoryzacja wymagają wyjątkowej dokładności i przywiązania do detali.[2] Na podstawie FMEA i całej normy IATF 16949 możliwe jest zapobieganie potencjalnym przyczynom awarii oraz opracowanie odpowiednich strategii zapobiegających powstawaniu produktów odstających od pożądanego standardu jakości. Co więcej, norma IATF 16949 wprowadza do systemów zarządzania jakością konieczność podejmowania działań zapobiegawczych ujętych w opracowanej strategii zarządzania ryzykiem, których zadaniem będzie zmniejszenie negatywnego wpływu ryzyka na ostateczną jakość produktu.

Jednym z ciekawszych elementów IATF 16949 jest pojawienie się w normie wymogów dotyczących nadzorowania dokumentacji działań firmy oraz konieczność prowadzenia księgi jakości. Przedsiębiorstwa działające w obrębie branży motoryzacyjnej powinny nie tylko dokumentować każdy wychodzący z ich linii produkcyjnej element, ale też przechowywać zapisy dotyczące jego specyfikacji danego produktu, zbierające informacje o spełnianych przez niego standardach, wykorzystanych do produkcji narzędziach czy wreszcie pojeździe, w którym dany element został zastosowany. Tylko tak możliwa będzie jego pełna identyfikacja na dowolnym etapie łańcucha dostaw, a tym samym możliwe będzie ustalenie przyczyn ewentualnych problemów z produktem końcowym.[3]

IATF 16949 i jej wpływ na jakość w branży motoryzacyjnej

Norma IATF 16949 nie jest w żaden sposób obowiązkiem firm działających w branży motoryzacyjnej, jednak z punktu widzenia przedsiębiorców działających na rynku międzynarodowym jest bez wątpienia narzędziem niezbędnym w zdobywaniu nowych kontraktów i klientów.

Certyfikat zgodności z wymaganiami normy potwierdza, że producent podchodzi poważnie do kwestii jakości produktu i procesu produkcji, spełniając nie tylko wymagania klientów ale i przykładając się do ogólnej poprawy rynku motoryzacyjnego.

Co ważniejsze, dostępna dla przedstawicieli branży światowa baza dostawców certyfikowanych powoduje, że Producenci Oryginalnego Sprzętu współpracują wyłącznie z dostawcami certyfikowanymi, gwarantując swoim klientom jedynie najwyższej jakości komponenty.

Certyfikat jest więc często wstępną umową do podjęcia jakiejkolwiek współpracy branżowej.[4]

Pozostałe korzyści certyfikacji produkcji zgodnie z założeniami IATF 16949 to przede wszystkim usprawnienie wewnętrznych procesów oraz możliwa dzięki temu wyższa i bardziej powtarzalna jakość produktu, zmniejszone zapotrzebowanie na audyty drugiej i trzeciej strony (certyfikat zastępuje audyty potwierdzając jakość poszczególnych komponentów), pełna konkurencyjność z najlepszymi przedstawicielami branży, gwarancja wiarygodności podczas ubiegania się o międzynarodowe kontrakty dotyczące zaopatrzenia lub lokalnego rozszerzania działalności, a także zmniejszenie wahań produkcji i poprawa efektywności wytwarzania – certyfikat IATF 16949, a w szczególności opracowany na podstawie wymagań normy system zarządzania jakością ma bezpośredni pozytywny wpływ na dolną linię produkcyjną, co w efekcie przynosi zyski i minimalizuje straty spowodowane niedostateczną jakością produktów.

Masz pytania odnośnie IATF 16949? Skontaktuj się z DNV GL:

DNV GL

[1] https://www.dnvgl.pl/services/iatf-16949-zarzadzanie-jakoscia-w-przemysle-motoryzacyjnym-3284

[2] https://advisera.com/16949academy/blog/2017/09/06/what-is-fmea-and-how-to-apply-it-in-iatf-16949/

[3] https://www.iso.org.pl/uslugi-zarzadzania/wdrazanie-systemow/zarzadzanie-jakoscia/iso-ts-16949/

[4] https://www.dekra-certification.com.pl/certyfikacja-iatf-16949.html